Jak wszyscy zapewne wiedzą, ogłoszone zostały wyniki World Press Photo. Polecam zajrzeć na stronę WPP. W rozmowach o nagrodzonych zdjęciach pojawił się między innymi temat wizerunku i zgody na jego publikację. Kilka osób było zainteresowanych, jak to jest w przypadku tego zdjęcia [2019.05.12 Usunąłem aktywny link, bo nie funkcjonuje przywołąna strona], autorstwa Tomasza Lazara.
Cóż, jako że nie jestem specjalistą od prawa amerykańskiego zmuszony zostałem poszukać opracowań, jakie są dostępne na naszym rynku. Dzisiejsze informacje zaczerpnięte są m.in. z ?Prawo do wizerunku i jego komercjalizacja? autorstwa Justyny Balcarczyk, Oficyna 2009.
Ochrona wizerunku w USA to domena prawa stanowego, w tym zakresie nie obowiązuje jedno prawo federalne, co powoduje że w każdym stanie możemy mieć inną regulację prawną. Należy podkreślić, że istotne znaczenie ma w prawie amerykańskim nie tylko kwestia wykorzystania wizerunku, ale przede wszystkim wizerunku komercyjnego. Jak podkreśla autorka przywołanej powyżej publikacji, naruszenie wizerunku komercyjnego, to ?naruszenie prawa do prywatności polegające na bezprawnym uczynieniu użytku z czyjegoś wizerunku, nazwiska czy tożsamości w celu uzyskania korzyści majątkowych?. Komercyjne wykorzystanie wizerunku (reklama, promocja) bez stosownej zgody, narusza prawo osoby widniejącej na zdjęciu. Prawo to, mimo że podobne jest do ?naszych praw osobistych? ma jednak charakter majątkowy. Aby skutecznie dochodzić swoich praw z tytułu naruszenia right of publicity strona powodowa musi wykazać rzeczywistą szkodę majątkową (cash baby, cash) J . Z tego co wyczytałem, dopuszczalne jest również dochodzenie roszczeń w związku z naruszeniem prawa do prywatności (bardziej zbliżone do naszej instytucji naruszenia dóbr osobistych). W takiej sytuacji ?poszkodowany? musi wykazać, że ?poniósł krzywdę w wyniku naruszenia sfery psychicznej?.
Wróćmy do nagrodzonego zdjęcia. Z pomocą przychodzi nam orzeczenie w sprawie ?New York Magazine v. Metropolitan Transit Authority and the City of New York?, z którego wynika, że incydentalne wykorzystanie wizerunku, jak również informacyjny cel publikacji wyłączają bezprawność użycia wizerunku, bez stosownej zgody. Tak więc wydaje się, że w USA (a przynajmniej w NYC), nie ma raczej kłopotu z publikacją wizerunku (jeżeli nie jest ona dokonana w celach komercyjnych). Pewnie i nagrodzone zdjęcie ?łapie się? pod to prawo. Fajnie by było, gdyby w podobnym kierunku ewoluowało prawo kontynentalne, a przynajmniej nasze polskie. Odróżnienie kwestii publikacji wizerunku od publikacji wizerunku komercyjnego z pewnością ułatwiłoby wielu z nas życie.
Dzisiaj garść paragrafów z the New York Civil Rights Law (Prawo cywilne stanu Nowy Jork). Art. 5 § 50
Right of privacy. A person, firm or corporation that uses for advertising purposes, or for the purposes of trade, the name, portrait or picture of any living person without having first obtained the written consent of such person, or if a minor of his or her parent or guardian, is guilty of a misdemeanor.
Prawo do prywatności. Osoba, firma lub korporacja, która wykorzystuje w celach reklamowych lub w celach handlowych, nazwisko, portret lub zdjęcie żyjącej osoby bez uprzedniego uzyskania pisemnej zgody takiej osoby, a w przypadku nieletniego jego rodziców jest winna wykroczenia.