Krzywda twórcy

21

Dzisiaj kilka słów o procesie związanym z naruszeniem majątkowych i autorskich praw majątkowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23.10.2012 r., sygn. akt I Aca 755/12). Sprawa dotyczyła naruszenia praw fotografa, wiec jest jak najbardziej w sferze naszych zainteresowań. Dokładny stan faktyczny znajdziecie w Internecie. Najkrócej ujmując doszło do publikacji zdjęć bez zgody autora, jak również bez zamieszczenia informacji o twórcy . Klasyczny przypadek, gdzie mamy naruszone jednocześnie autorskie prawa majątkowe i osobiste. W sprawie wyceny zdjęć sąd powołał biegłego (zawsze tak robi, o czym wielokrotnie pisałem na blogu). W tym miejscu warto przytoczyć fragment z uzasadnienia sądu, bo może Wam się przydać w przyszłości.

?Wysokość wynagrodzenia, zdaniem Sądu Okręgowego, może być obliczona jedynie hipotetycznie na podstawie rozważania wszystkich okoliczności sprawy (art. 322 k.c.). Sąd I instancji posiłkowo odwołał się zatem do opinii biegłego, co do wartości podobnych transakcji dotyczących wykonania i przeniesienia praw do zdjęć o charakterze komercyjnym wykonywanych dla małych 1-osobowych podmiotów gospodarczych i stwierdził, że ceny za zdjęcia tego rodzaju oscylują w granicach 2.500 ? 3.000 zł netto wraz z kosztem pracy modelki za tego typu sesję ok. 500 zł, przy czym cena ta obejmuje koszt sesji i prawo do bezterminowego wykorzystywania zdjęć?.

Sąd ustalił wysokość należnego fotografowi wynagrodzenia, a następnie na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3b Ustawy zasądził fotografowi potrójną kwotę wynagrodzenia z uwagi na zawiniony charakter naruszenia dokonanego przez pozwanych. Natomiast w zakresie żądania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (brak oznaczenia autorstwa zdjęć) roszczenie oddalił. A dlaczego? Zadośćuczynienie pieniężne, o którym mowa w art. 78 ust. 1 Ustawy sąd może, ale nie musi zasądzić.

Art. 78 ust.1. Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Sądy obu instancji (Okręgowy i Apelacyjny) uznały, że ?pomimo zaistnienia przesłanek z art. 78 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie ma podstaw do przyznania powodowi zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku naruszenia autorskich praw osobistych. Uprawnienie sądu z powyższego przepisu ma bowiem charakter fakultatywny, więc zadośćuczynienie nie musi być zasądzone w każdym przypadku, gdy dojdzie do spełnienia przesłanek ustawowych. Sąd nie ma zatem obowiązku zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie komentowanego przepisu w każdym przypadku naruszenia dóbr osobistych, a przy stosowaniu cytowanego artykułu bierze pod uwagę całokształt okoliczności faktycznych, w tym winę sprawcy naruszenia dóbr autorskich i jej stopień oraz rodzaj naruszonego dobra.? W tym zakresie Sąd Apelacyjny odwołał się również do orzecznictwa międzywojennego. W 1936 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd może odmówić pokrzywdzonemu autorowi zadośćuczynienia, przewidzianego w prawie autorskim, gdy doznana przez autora krzywda moralna została w inny sposób powetowana.

Jeżeli więc będziesz dochodził odszkodowania za naruszone prawa majątkowe i jednocześnie żądał naprawienia wyrządzonej krzywdy w postaci zapłaty stosownego zadośćuczynienia, to pamiętaj, że będziesz musiał w sądzie udowodnić, że doznałeś krzywdy, jak również wykazać jej wielkość.