O ochronie autorskich praw majątkowych pisałem na blogu wiele razy. Dzisiaj chciałbym abyśmy chwilę zastanowili się nad tym, w jakim terminie możemy skutecznie dochodzić swoich praw. Oczywiście mam na myśli termin przedawnienia dochodzenia roszczeń. Ustawa nie zawiera przepisów określających terminy przedawnienia związane z prawami autorskimi. Skoro ustawa milczy w tym zakresie, to konieczne jest przejście na zasady ogólne uregulowane w kodeksie cywilnym. Zgodnie z treścią art. 117 § 1 k.c. roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie. Co to oznacza w praktyce? Odpowiedzi należy szukać w art. 117 § 2 k.c. (Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne). Skoro jest to zarzut, to trzeba pamiętać, że sąd nie bierze pod uwagę upływu terminu przedawnienia z urzędu. Zarzut ten musi zostać zgłoszony przez tego, kto chce z instytucji przedawnienia skorzystać.
To teraz musi pojawić się pytanie zasadnicze. Ile wynosi okres przedawnienia w przypadku roszczeń opartych o art. 79 ust. 1 Ustawy. Jak wyżej wspomniałem pomocne będą przepisy kodeksowe.
Roszczenia o naprawienie szkody wynikające z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a lub b Ustawy ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (art. 4421 § 1 k.c.). Natomiast roszczenia o ochronę autorskich praw majątkowych (oparte o inną podstawę prawną niż art. 79 ust. 1 pkt 3 Ustawy) przedawniają się, zgodnie z art. 118 k.c., po 10 latach. Potwierdził to w Sąd Najwyższy, który uznał, że ?roszczenia o ochronę autorskich praw majątkowych przedawniają się w terminach określonych w art. 118 k.c., z wyjątkiem roszczeń o naprawienie szkody, do których ma zastosowanie art. 4421 k.c.? (sygn. akt I CSK 633/10). ?Brak regulacji w u.p.a.p.p. szczególnych przepisów dotyczących przedawnienia roszczeń majątkowych wynikających z naruszenia autorskich praw majątkowych (art. 79 ust. 1 tej ustawy), nie przesądza jeszcze o tym, że pod uwagę należy brać ogólny przepis art. 118 k.c. Roszczenia przewidziane w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) przedawniają się na podstawie art. 4421 k.c.? (I CNP 25/12)
No to podsumujmy art. 79 ust. 1 Ustawy. Roszczenia o:
a) zaniechanie naruszania ? przedawnia się po 10 latach (art. 118 k.c.),
b) usunięcie skutków naruszenia – przedawnia się po 10 latach (art. 118 k.c.),
c) naprawienie wyrządzonej szkody:
– na zasadach ogólnych albo
– poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu ? przedawnienia się po 3 lata (art. 4421 k.c.),
d) wydanie uzyskanych korzyści – przedawnia się po 10 latach (art. 118 k.c.).
