Producent programu o powyższym tytule zamazał część twarzy jednego z bohaterów i dokonał modulacji jego głosu. Pomimo tego sprawa zagościła na wokandzie warszawskich sądów, gdyż jeden z bohaterów nie wyraził zgody na publikację wizerunku i uznał że jest rozpoznawalny. Jeżeli kogoś interesuje dokładny stan faktyczny, to niech zaglądnie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12.09.2017 r. (sygn. akt I ACa 1230/16).
Na temat rozpoznawalności pisałem swego czasu w tekście ?Alfabet F-LEXa. W jak wizerunek.? Przypomnę tylko fragment cytowanego tam orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Krakowie.
?O tym, czy doszło do rozpowszechnienia wizerunku decyduje rozpoznawalność. Zatem samo zasłonięcie twarzy nie jest wystarczające, jeżeli mimo tego dana osoba jest rozpoznawalna. Wizerunek nie musi być rozpoznawalny dla wszystkich. Wystarczy, że jest rozpoznawalny dla osób z najbliższego otoczenia, dla osób z którymi dana osoba ma regularny kontakt. W przeciwnym razie chroniony byłby tylko wizerunek osób powszechnie znanych.?
Przywołany na wstępie warszawski Sąd Apelacyjny przyjął stanowisko zaprezentowane przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27.02.2003 r. (sygn. akt IV CKN 1819/00) i uznał, że :
?O naruszeniu prawa osobistego w postaci wizerunku osoby fizycznej (art. 23 k.c. w zbiegu z art. 81 prawa autorskiego) można mówić wówczas, gdyby nagranie (bez zgody osoby filmowanej) emitowane byłoby w sposób umożliwiający rozpoznanie tej osoby w sposób uniwersalny (powszechny) w dwojakim znaczeniu; nie ogranicza się tylko do wąskiego kręgu osób najbliższych i znajomych rozpoznanej osoby, po drugie, źródłem takiego rozpoznania powinien być już sam sposób ujęcia, pozwalający na identyfikację (ustalenie tożsamości) osoby sfotografowanej. W pozostałych wypadkach należy przyjmować brak możliwości rozpoznania (identyfikacji) osoby sfotografowanej (filmowanej).?
Ostatecznie sąd warszawski uznał, że nie doszło do naruszenia dobra osobistego w postaci wizerunku, uznając jednocześnie, że mając na względzie rozpoznawalność powoda przez najbliższych doszło do naruszenia dobra osobistego w postaci prawa do prywatności.
I bądź tu człowieku mądry. Jednym razem rozpoznawalność przez najbliższych jest wystarczającą przesłanką do uznania, że mamy do czynienia z naruszeniem prawa do wizerunku, a innym razem nie. Jak widać fotografia to trudna dziedzina, a publikacja zdjęć może naruszać wizerunek, bądź nie? w zależności od tego w jakiej apelacji będzie rozpoznawana nasza sprawa.
Miłego fotografowania i publikowania bez ingerencji wymiaru sprawiedliwości. 🙂
Dzisiaj znowu będzie o wizerunku. No cóż, jest to chyba jedna z najważniejszych kwestii, jaka się przewija cały czas w trakcie fotografowania. Najwięcej kłopotu sprawia fotografia uliczna, bo za każdym razem przed publikacją trzeba umieć sobie odpowiedzieć na pytanie, czy zachodzi ustawowa przesłanka do publikacji wizerunku. Pisząc o wizerunku z premedytacją przywołuję przepis Ustawy, a to po to, żeby każdemu głęboko wrył się w pamięć. Art. 81 ust. 2. Ustawy stanowi, że zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: 1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych; 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Publikując zdjęcia z ulicy warto, ba nawet trzeba o tym pamiętać. Zapewne większość z Was wie, że ostatnio były Warsztaty fotograficzne w Pradze organizowane przez DFV, o czym wspominałem na blogu. Obecnie uczestnicy warsztatów publikują swoje prace na stronie internetowej w katalogu ?Praga 2 ? marzec 2012?. Można znaleźć tam wiele zdjęć publikujących wizerunek ludzi, w tym wiele portretów ulicznych.
Przy ochronie prawa do wizerunku zasadnicze znaczenie ma pojęcie rozpoznawalności (możliwość identyfikacji osoby fizycznej). Sąd Najwyższy rozpatrywał kwestię rozpoznawalności w sytuacji, gdzie osobę sfotografowaną na zdjęciu można było zidentyfikować po charakterystycznej kurtce, torbie i sylwetce. Osoba ta została rozpoznana przez sąsiadów, współpracowników i członków rodziny. Osoba została sfotografowana od tyłu, lecz jej strój w zestawieniu z sylwetką pozwalał znajomym na identyfikację powoda. Sąd Najwyższy uznał, że aby można było mówić o rozpoznawalności na opublikowanej fotografii muszą być spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze, nie może się ona ograniczać tylko do wąskiego kręgu osób najbliższych i znajomych rozpoznanej osoby. Po wtóre, źródłem takiego rozpoznania powinien być już sam sposób fotograficznego ujęcia, pozwalający na identyfikację (ustalenie tożsamości) osoby sfotografowanej (wyrok Sądu Najwyższego z 27.02.2003 r., sygn. akt IV CKN 1819/00). Tenże sąd uznał, że w pozostałych wypadkach należałoby przyjmować brak możliwości rozpoznania (identyfikacji) osoby sfotografowanej. Personalna anonimowość opublikowanej w prasie fotografii osoby fizycznej, wyrażająca się w niemożności jej identyfikacji, oznaczałaby zatem brak naruszenia dobra osobistego tejże osoby fizycznej w postaci jej wizerunku w rozumieniu przepisu art. 23 k.c.