Dzisiaj o możliwości przeniesienia autorskich praw majątkowych do wszystkich powstałych w przyszłości utworów (zdjęć). Takie przeniesienie praw majątkowych do utworów przyszłych jest ograniczone art. 41 ust. 3 Ustawy.
Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.
Z przepisu tego wynika, że nie będzie ważna umowa, na mocy której zobowiążesz się do tego, że przenosisz prawa do wszystkich zdjęć jakie zrobisz w przyszłości (jeżeli będą miały charakter utworu w rozumieniu art. 1 Ustawy) lub wszystkich zdjęć konkretnego rodzaju (np. wszystkich zdjęć reportażowych). Dopuszczalne będzie jednak zawarcie umowy o przeniesienie praw majątkowych do znacznej części mających powstać w przyszłości utworów. Tak uznał m.in. poznański Sąd Apelacyjny (sygn. akt I Aca 72/01). ?Powoływany przepis z art. 41 ust. 3 ustawy przewiduje sankcję nieważności umowy jedynie w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości (?) dopuszczalna jest umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów mających powstać w przyszłości, jeżeli tylko nie obejmuje ona całego przyszłego dorobku twórczego autora.? Oznacza to, że dopuszczalne jest zawarcie umowy mającej za przedmiot prawa do konkretnych zdjęć, które mają powstać w przyszłości (np. do zdjęć z Wyprawy do Maroka).
Jest wyjątek od zakazu określonego w art. 41 ust. 3 Ustawy. Chodzi mianowicie o kwestie przejścia praw autorskich na pracodawcę, gdy następuje to w wyniku wykonywania przez fotografa swoich obowiązków w ramach umowy o pracę. Szerzej na ten temat było w notatce ?Impreza integracyjna? (tak na marginesie filmu ?Wyjazd integracyjny? szczerze nie polecam). Zazwyczaj wszystkie utwory powstające w ramach stosunku pracy (czyli wszystkie utwory przyszłe jakie powstaną w okresie zatrudnienia), przechodzą na pracodawcę. Przypomnijmy sobie art. 12 ust. 1 Ustawy: ?Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.? Potwierdza to również orzecznictwo sądowe. I po raz kolejny przywołam orzeczenie poznańskiego Sądu Apelacyjnego (sygn.akt I AcA 87/08). Tenże sąd mocą swojego majestatu uznał ?Jako dopuszczalne w umowach o pracę uznać trzeba postanowienia przewidujące, iż w trakcie trwania stosunku pracy autorskie prawa majątkowe do wszystkich utworów pracownika lub wszystkich utworów określonego rodzaju przechodzą na rzecz pracodawcy.?
PS. Cytowany dzisiaj przepis art. 41 ust. 3 posługuje się pojęciem „utwory określonego rodzaju„. Pojęcie nieostre, niezdefiniowane i mogące wywoływać wiele sporów. Jako przykład podałem wszystkie zdjęcia reportażowe, jednak głowy za słuszność takiej interpretacji bym nie nadstawił.
