F-LEX nie umarł, nadal żyje i będzie kontynuowany. Po prostu remonty, drony, wszechobecne gorąco i zaplanowany urlop spowodował dłuższą przerwę na blogu. Wakacje się kończą, dzieciaki za tydzień idą do szkoły, w telewizji nowa ramówka, to i czas powrócić do pisania bloga i do swoich czytelników. Wracajmy więc na kręte ścieżki prawa, w tym prawa autorskiego. Do wpisu zainspirowała mnie sprawa pewnej nieprzemyślanej wódczanej kampanii reklamowej.
Wracamy do spraw związanych z ochroną wizerunku, a dokładniej kwestii związanych z prawnymi możliwościami ochrony wizerunku osoby zmarłej. Zgodnie z art. 23 kodeksu cywilnego wizerunek jest jednym z dóbr osobistych pozostających pod ochroną prawną. Dobra te jednak wygasają wraz ze śmiercią. W jednym z orzeczeń Sąd Apelacyjny w Warszawie (sygn. akt I ACz 2501/14) przypomina, że:
?Dobra osobiste związane są ściśle z podmiotem podlegającym ochronie, razem z nim powstają i wygasają. Nie mogą przechodzić na inne podmioty zarówno w drodze czynności prawnych, jak i przez dziedziczenie. Zdolność prawna przysługuje wyłącznie osobom istniejącym i dlatego nie można mówić o istnieniu dóbr osobistych osób zmarłych.?
Pomimo tego, że w dacie śmierci przestają istnieć dobra osobiste zmarłego (co do tego nie ma zasadniczych wątpliwości prawnych), to jednak nie można bezkarnie używać wizerunku osób zmarłych. Z pomocą przychodzi art. 83 Ustawy.
?Art. 83. Do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej oraz rozpowszechniania korespondencji bez wymaganego zezwolenia osoby, do której została skierowana, stosuje się odpowiednio przepis art. 78 ust. 1; roszczeń tych nie można dochodzić po upływie dwudziestu lat od śmierci tych osób.?
Art. 83 Ustawy daje możliwość dochodzenia roszczeń wynikających z naruszenia prawa do wizerunku (po śmierci osoby) przez osoby najbliższe zmarłemu, którego wizerunek został wykorzystany. Z roszczeniem takim można wystąpić w ciągu 20 lat od śmierci tej osoby. W ramach roszczenia dotyczącego ochrony wizerunku osoby zmarłej można zażądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.
PS. W przypadku przywołanej we wpisie reklamy nie będzie można jednak wystąpić z żądaniem ochrony wizerunku w oparciu o art. 83 Ustawy, gdyż na zdjęciu jest osoba, która zmarła 1982 r.