Szkolni sportowcy

33

Wizerunek, to jednak zagadnienie bardzo ważne dla fotografa. Kilkakrotnie już ten temat był poruszany na F-LEX.  Wciąż pojawiają się kolejne pytania związane z publikacją wizerunku. Co przykładowo ze zdjęciami robionymi podczas zawodów szkolnych? Czy zdjęcia ze studniówki można wrzucić do swojego portfolio lub na stronę internetową, żeby klienci mogli wybrać zdjęcia, które chcą kupić? Czy zdjęcia ze szkolnych imprez mogą być wykorzystywane przez szkołę, na jej witrynie internetowej?  Dzisiaj pokręcimy się wokół szkoły. Z rozważań wyłączamy zdjęcia typu: Premier ?z gospodarską wizytą? oraz zdjęcia, gdy modelowi płacono za pozowanie.

Pierwsza i dosyć istotna uwaga to taka, że szkoła nie jest miejscem publicznym. Jeżeli ktoś czytał ?Art. 115? to z pewnością pamięta, że miejsce publiczne, to miejsce dostępne dla nieokreślonego kręgu podmiotów. Skoro tak, to zazwyczaj zdjęcia z imprez szkolnych nie mogą być również zakwalifikowane jako zdjęcia z imprezy publicznej. Jest to ważne w świetle interpretacji art. 81 ust. 2 pkt 2 Ustawy. Przepis ten był omawiany szczegółowo w ?Świętym Graalu?, później pojawił się jeszcze suplement w ?Tło, czyli powrót do Świętego Graala?.

Art. 81. 1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej (?).
2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Co z tego wynika? Po co nam było przypomnienie tych definicji?  Zwróćcie uwagę, że ustawowa zgoda na publikację wizerunku, wynikająca z art. 81 ust. 2 pkt 2 zakłada występowanie łącznie dwóch przesłanek:
a)      osoba, której wizerunek publikujemy stanowi szczegół całości,
b)      występowanie jednego z trzech teł (zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna).
Niespełnienie którejkolwiek z przesłanek wyłącza możliwość wykorzystania zgody ustawowej na publikację. Szkolne zawody sportowe w ramach zajęć lekcyjnych, studniówka, czy apel uczniów nie będą mogły być uznane za imprezy publiczne. Tak więc jeżeli w szkole nie mamy do czynienia z imprezą publiczną, a tak jest z pewnością w 95% przypadków, to nie musimy już w ogóle zajmować się kwestią, czy uczennica X lub uczeń Y stanowi jedynie szczegół, czy też nie. Wobec niewystąpienia przesłanki tła, publikacja zdjęć bez zgody osób uwidocznionych na nich, będzie naruszać ich prawo do wizerunku. Zakładam jednak, że w szkole mogą mieć miejsce również imprezy publiczne, np. festyn dla mieszkańców, osiedlowe zawody sportowe czy dni otwarte. Tego typu imprezy skierowane dla nieokreślonej liczby osób, na które może mieć wstęp każdy zainteresowany, mogą być podciągnięte pod tło ?publiczna impreza?. W takim wypadku publikacja zdjęcia (rozpowszechnianiem wizerunku) będzie możliwa, gdy zostanie spełniony warunek, że osoba sfotografowana stanowi szczegół całości.

Przywołam fragment uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego z Krakowa, sygn. akt I ACa 957/01 (wyrok ten z uzasadnieniem gościł już na F-LEX). ?Idzie tu o przedstawienie miejsca lub wydarzenia, w którym występują wprawdzie rozpoznawalne osoby, ale główną treść przedstawienia konstytuuje miejsce (np. ulica lub budowla) lub wydarzenie (np. manifestacja lub impreza sportowa), a nie rozpoznawalna podobizna osoby lub osób; nie osoba, lecz miejsce lub wydarzenie stanowi główny przedmiot treści przedstawionej.?

W innym wyroku łódzki Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że należy wziąć pod uwagę również, jaki był cel publikacji zdjęcia. ?Zdjęcie, na które powołuje się powód, jest właśnie typowym zdjęciem publicznej imprezy. Przedstawia ono kilku mężczyzn, a nie tylko powoda, nie jest zdjęciem pozowanym, lecz zrobionym w trakcie akcji ratowniczej, postać powoda stanowi jedynie szczegół ujętego na zdjęciu zdarzenia, choć niewątpliwie szczegół pierwszoplanowy. Publikacja tego zdjęcia nie ma przy tym na celu rozpowszechniania wizerunku powoda, który zresztą jest niewyraźny?.

PS 1. Podobna tematyka do dzisiejszej była też w ?Przedszkolaki?.
PS2. Zdjęcia, jak poniżej – bez zgody – nie można publikować, mimo tego, że zrobione podczas imprezy publicznej. No chyba, że osoba ta będzie znanym sportowcem, co pozwoli nam skorzystać ze zgody ustawowej określonej w art. 81 ust. 2 pkt 1 Ustawy.