Wyrok, o którym pisałem ostatnio, dotyczący procesu J.K. z tabloidem zawiera również szereg innych ciekawych informacji, które mogą się przydać fotografom. Zwłaszcza tym, którzy uczestniczą w życiu Internetu i nie boją się wypowiadać swoich opinii, które czasem są ?w poprzek powszechnego trendu?. Niby mamy zagwarantowaną konstytucyjnie wolność słowa, jednak niektórym wydaje się, że inni mogą korzystać z tej wolności jedynie pod warunkiem, że zdanie adwersarza jest zgodne z ich opiniami.
Art. 54 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
Oczywistym jest, że korzystając z prawa do wolności słowa nie możemy naruszać praw innych osób. W ramach obowiązującego systemu prawnego dopuszczalna jest jednak zarówno krytyka, jak również odmienna ocena utworu. Wiadomym jest, że na forach fotograficznych największe emocje budzą słowa krytyki pod adresem utworu, co do którego wcześniej kilka osób wypowiedziało się w samych superlatywach. Krytykujący zazwyczaj staje się obiektem ataków zarówno autora skrytykowanego utworu, jak i jego zwolenników, czyli tych, którzy wcześniej wychwalali utwór (Ba! To już nie utwór, to zapewne dzieło). Mnie od dawna wryły się w pamięci słowa Georga Barra, jakie przeczytałem w ?Perfekcji w fotografii. Od inspiracji do obrazu?: ?To, że zdjęcie jest popularne, nie oznacza, że jest dobre„. Niestety to przesłanie, nota bene jakże dobrego fotografa, jest wielu osobom bardzo obce. Teraz do sedna dzisiejszego wpisu. Kiedy rzeczywiście będziemy mieli do czynienia z naruszeniem dóbr osobistych? Czy rzeczywiście odczucia osoby uważającej się za pokrzywdzoną są w tym wszystkim najważniejsze? Żeby nie trzeba było robić wykładu z prawa cywilnego, pozwolę sobie pójść na skróty i wykorzystać fragment uzasadnienia ze sprawy J.K.
?Ciemność. Widzę ciemność. Ciemność widzę.? Prawie każdy wie, kto i w jakim filmie wypowiada te słowa. Mało za to kto jest świadom, że słowa te użyte w sloganie reklamowym jednej ze stacji radiowych stały się przedmiotem procesu sądowego, który toczył się w Krakowie. Nas zainteresują pewne tezy zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego (sygn. akt I ACa 35/04). Sad uznał, że efekt twórczości (np. scenariusz czy wyreżyserowana wypowiedź aktora) zredukowany do krótkiej figury retorycznej jest na tyle ogólny, że posiada wartość idei. Jako taki, o walorze abstrakcyjnym i ogólnym nie stanowi przedmiotu prawa autorskiego, gdyż traci cechę oryginalności. Skoro nie stanowi przedmiotu praw autorskich, to tym samym nie podlega ochronie przewidzianej w Ustawie. Na szczęście nie oznacza to, że w takim razie można beztrosko korzystać z twórczości innych osób. Twórczość artystyczna jest bowiem zaliczana przez kodeks cywilny do jednego z dóbr osobistych (art. 23 k.c.) i na tej podstawie podlega ochronie prawnej.
Publikując ?fajną fotkę? pijanego i leżącego na ulicy kolesia można sobie nieźle napytać biedy. Oczywiście chodzi o konieczność częstych wizyt w przybytku Temidy. W takich fotach specjalizują się zwłaszcza różne demotywatory czy też kwejki. Zazwyczaj do śmiechu nie jest temu, który jest na zdjęciach, często dodatkowo okraszonych obraźliwymi lub złośliwymi podpisami.