Ochrona wizerunku, a co za tym idzie zgoda na publikację wizerunku oraz możliwość jej jej cofnięcia, to jedno z kluczowych zagadnień prawnych immanentnie związanych z fotografią, stąd też ciągłe zainteresowanie tym tematem wśród fotografów. Nie może więc dziwić, że temat ten często też gości na F-LEX. Dosyć regularnie na blogu pojawiają się informacje na temat zgody na publikację wizerunku. Dzisiaj kilka słów o formalnej stronie zgody i jej cofnięcia.
Warunki jakie musi spełniać zgoda
W wielkim skrócie warto przypomnieć, że:
- zgoda na wykorzystanie wizerunku może być udzielona w dowolnej formie, ale musi być także niewątpliwa,
- osoba udzielająca zgody musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale także miejsca i czasu publikacji, zestawienia z innymi wizerunkami i towarzyszącego komentarza,
- zakres udzielonej zgody na wykorzystanie wizerunku powinien być w razie sporu interpretowany w sposób restryktywny.
Zgoda blankietowa
Powszechnie przyjmuje się, że udzielenie zgody blankietowej (upoważniającej do zupełniej dowolności rozpowszechniania wizerunku), co do zasady powinno być traktowane na równi z brakiem zgody.
A dlaczego? Odpowiedź znajduje się powyżej – ?musi mieć pełną świadomość bla, bla bla 🙂
Cofniecie zgody
Część z Was zapewne pamięta, że zgoda na publikację wizerunku może zostać cofnięta. Zerknij np. do ?Model release? czy też ?Zgody celebryty?.
W zasadzie dzisiaj już nikt nie ma żadnej wątpliwości, że cofnięcie zgody jest dopuszczalne. Z dotychczasowego orzecznictwa wynika, że cofnięcie zgody może usprawiedliwić m.in. zmiana sytuacji życiowej, poglądów czy postaw, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności danego przypadku. Zgoda na rozpowszechnianie wizerunku ma charakter odwoływalny, szczególnie w sytuacji, kiedy sposób wykorzystywania wizerunku narusza dobra osobiste osoby, której wizerunek rozpowszechniono, a ona nie przewidywała, udzielając zgody, jej konsekwencji.
Od kiedy cofnięcie zgody wywołuje skutek ?
Istotne jest, aby model cofający zgodę złożył stosowne oświadczenie w taki sposób, aby jego treść dotarła do adresata (zazwyczaj fotografa) w sposób umożliwiający zapoznanie się z nim. Data otrzymania oświadczenia jest w zasadzie kluczowa! Trzeba bowiem pamiętać, że cofnięcie zgody może odnieść skutek wyłącznie na przyszłość. Cofniecie zgody nie ma natomiast żadnego wpływu na dotychczasowe publikacje dokonane zgodnie z wcześniej udzieloną zgodą.
Czy możliwe jest cofniecie zgody pomimo zapłaty wynagrodzenia za pozowanie?
W jednej z rozpoznawanych spraw Sąd Apelacyjny w Krakowie uznał, że możliwe jest również cofnięcie zgody pomimo otrzymania uzgodnionego wynagrodzenia za udział w sesji. Rozpoznając sprawę sąd wziął pod uwagę fakt, że uzgodniona wysokość wynagrodzenia była znikoma w porównaniu do skutków, jakie dla dalszej kariery zawodowej modela może mieć dalsze rozpowszechnianie jego wizerunku. Pani otrzymała wynagrodzenie 600,00 PLN godząc się, że jej wizerunek będzie publikowany m.in. na ?stronach dla dorosłych?. Zainteresowanych dokładnym stanem faktycznym tej sprawy odsyłam do wyroku w sprawie I ACa 1515/17.
