Zgoda na publikację

Kwestia ochrony wizerunku była wielokrotnie poruszana na blogu, ale co rusz pojawiają się nowe wyroki, w których zagadnienie to rozpatrywane jest przy innym stanie faktycznym oraz przez pryzmat także innych przepisów prawa. Dzisiaj kilka słów o ochronie wizerunku na kanwie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 lipca 2018 r., sygn. akt V ACa 484/17. W uzasadnieniu tego wyroku znalazły się ciekawe zagadnienia odnoszące się do ochrony wizerunku. Sąd powtórzył pewne oczywiste kwestie dotyczące publikacji wizerunku, a mianowicie, że:

• rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej,
• w braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie,
• zgoda na wykorzystanie wizerunku może być udzielona w dowolnej formie, ale musi być niewątpliwa,
• osoba udzielająca zgody musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale także miejsca i czasu publikacji, zestawienia z innymi wizerunkami i towarzyszącego komentarza.

Pewnym novum,  z którym wcześniej się nie zetknąłem, jest stanowisko warszawskiego Sądu Apelacyjnego, że ?udział w imprezie publicznej oznacza zgodę na publikację wizerunku w związku z ową imprezą? zaznaczając jednak, że ?nie oznacza to zgody na rozpowszechnianie tego wizerunku w innych celach z taką imprezą niezwiązanych.? Zwrócić należy uwagę, że art. 81 ust. 2 pkt 2 Ustawy stanowi, że zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Wydaje się więc, że w cytowanym orzeczeniu sąd niejako rozszerzył zakres zgody ustawowej na publikację wizerunku. Wcześniejsze orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego kładło zdecydowany nacisk na kwestię tego, aby wizerunek danej osoby stanowi szczegół całości. Tym razem sąd uznał, ze sam fakt uczestnictwa w imprezie publicznej jest wystarczający, aby móc publikować wizerunek uczestnika bez jego dodatkowej zgody.

Drugie istotne zagadnienie to kwestia zgody na publikację wizerunku nieletnich. Na temat publikacji wizerunku dzieci pisałem w 2011 r. w tekście zatytułowanym ?Przedszkolaki?. Sąd Apelacyjny potwierdził, że zgodnie art. 98 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Kodeks wprowadził zasadę samodzielnej reprezentacji dziecka przez każdego z rodziców posiadających władzę rodzicielską. Sprawa jest prosta do czasu, gdy rodzice nie są w sporze. W braku porozumienia między rodzicami, w sytuacji gdy chodzi o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka, zgoda jednego z rodziców nie jest wystarczająca, dlatego też sąd uznał, że ?publikacja wizerunku dziecka w określonym miejscu czasie i w zestawieniu z określonym materiałem prasowym należy do istotnych spraw dziecka, zatem w przypadku sporu pomiędzy rodzicami, zgodnie z art. 97 § 2 k.r.o. rozstrzygnąć powinien sąd opiekuńczy.? Sąd podkreślił także, że w przypadku sporu między rodzicami nie uchyla również bezprawności publikacji wizerunku dziecka fakt zapłaty wynagrodzenia za pozowanie jednemu z rodziców.