Zgoda na publikację

Czytelnikom F-LEXa jest wiadome, że zgoda na publikację wizerunku może być cofnięta. Pisałem o tym ponad dwa lata temu w ?Model release?. Tak samo jest wiadomym, że celebryta w kapciach na werandzie swojej daczy to nie celebryta na występach i jest chroniony jak ?zwykły?, przepraszam za takie określenie, obywatel. O tym możecie sobie przypomnieć wracając do tekstu ?Cezary Cezary?. W takim bowiem przypadku nie będą miały zastosowania przepisy, zawierające ustawową zgodę na publikację wizerunku, zawarte w art. 81 ust. 1 pkt 1 Ustawy, a ogólna zasada przewidziana w art. 81 ust. 1.

Art. 81. ust. 1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

Art. 81. ust. 2. pkt 1. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych.

Celebryta w kapciach na werandzie, jako osoba prywatna, musi wyrazić zgodę na rozpowszechnianie wizerunku. W przypadku braku takowej, publikujący narusza jego dobra osobiste w postaci wizerunku, jak również prawa do prywatności. Zgoda celebryty jest taką samą zgodą jak nie-celebryty i podlega tym samym rygorom. Skoro zwykły obywatel może cofnąć zgodę na publikację (patrz: ?Model release?), to może zrobić to także celebryta w kapciach. Wydawałoby się to oczywiste, żeby nie rzec, że jest to ?Oczywista oczywistość?. A jednak nie! Sprawa trafiła do sądu i ten musiał dopiero rozstrzygnąć, czy dalsze publikacje po cofnięciu zgody narusza jego prawo do wizerunku i prywatności. Sprawą tego typu zajmował się Sąd Apelacyjny w Warszawie (sygn. akt VI ACa 1129/10). W uzasadnieniu orzeczenia sąd zwraca uwagę, że:

15 listopada 2013 2 komentarze

Wiejska toskańska droga z cyprysami i zagrodą

Zgoda wystawiona na sprzedaż

przez dar_wro 7 października 2013

Czy ten skrzętnie schowany do kieszeni kawałek papieru (a może nonszalancko walający się po podłodze Twojego atelier) daje Ci poczucie bezpieczeństwa i możliwość publikacji zdjęć modelki gdziekolwiek i użycia ich w każdym celu? Czy zgoda modelki na publikację jej wizerunku jest ?przechodnia?? Czy zdjęcia, które powstaną podczas tej sesji, będą mogły ukazać się zarówno w ?Vogue?, jak i na bilbordzie reklamującym nowy smartfon? Czy będziesz mógł zdjęcia ?sprzedawać? za pośrednictwem agencji? Te i inne tego typu pytania wielokrotnie nurtują wielu fotografów. O zgodzie na publikację wizerunku, o tym, jak powinna ona wyglądać i czy można ją odwołać pisałem już kilkakrotnie na blogu (wystarczy zajrzeć do wyników wyszukiwania, jakie pojawią się po wpisaniu do flexowej wyszukiwarki frazy ?model release?). Dzisiaj kilka słów poświęcę kwestii możliwości ?dalszego rozpowszechniania wizerunku?. Na początku przypomnienie treści art. 81 ust.1 Ustawy.

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

W literaturze dotyczącej zagadnień związanych z ochroną wizerunku dosyć wyraźnie akcentuje się kwestę świadomości modela co do tego, gdzie i w jakich okolicznościach jego wizerunek będzie rozpowszechniany. Ponadto została postawiona teza, że nie jest możliwe wyrażenie przez modela zgody w sposób ogólny, abstrakcyjny. Uznano, że taka zgoda jest niezgodna z prawem i tym samym dotknięta sankcją nieważności. Istotne jest, aby zgoda udzielona przez modela wskazywała, czy dotyczy konkretnego zdjęcia, czy też serii zdjęć powstałych podczas danej sesji bądź pleneru oraz w jakim zakresie wizerunek modela będzie wykorzystany. Z praktycznego punktu widzenia nauka rozmija się trochę z praktyką, gdyż wielokrotnie zdjęcia trafiają na stock i trudno jest przewidzieć w momencie zawierania umowy z modelem, do jakich celów będzie jego wizerunek wykorzystany. Oczywiście jest na to rozwiązanie. Zamiast wskazywać w model release, w jakim zakresie będzie wykorzystywany wizerunek stosuje się przesłanki negatywne i określa do jakich celów wizerunku nie można wykorzystać.

Zgodę otrzymuje fotograf i to on staje się ?dysponentem wizerunku? uwiecznionego na zdjęciu. Czy po sprzedaży zdjęcia (poprawnie sprzedaży majątkowych praw autorskich do zdjęcia) lub po udzieleniu licencji do niego zgoda ta automatycznie przechodzi na nabywcę praw lub licencjobiorcę?

Na miesiąc i 23 dni przed moim urodzeniem Sąd Najwyższy (sygn. akt I CR 496/66) uznał, że ?dalsza publikacja fotografii określonej osoby jest dopuszczalna bez jej zgody, ale tylko pod warunkiem wskazania pierwotnego źródła publikacji i bez wprowadzania zmian w publikowanym zdjęciu, tzn. tylko z powołaniem okoliczności, w jakich zostało ono wykonane i opublikowane po raz pierwszy.? Orzeczenie to zostało jednak poddane daleko idącej krytyce i nikt obecnie nie podziela tego stanowiska. Trudno zresztą znaleźć uzasadnienie takiego stanowiska w obecnie obowiązujących przepisach prawa.
Odpowiedź na postawione powyżej przeze mnie pytanie jest prosta. Przejdzie, ale pod warunkiem, że fotograf otrzymał takie uprawnienie od modela. Jeżeli więc wynik Twojej sesji ma trafić np. na stock ze zdjęciami, to warto pamiętać, żeby w zgodzie na publikację wizerunku model upoważnił Cię do udzielania dalszej zgody dla podmiotów, które nabędą zdjęcia. Bez tego ani rusz. Przygotowując więc dokument zawierający zgodę modela warto poświęcić mu trochę czasu, aby nie zdarzyło się tak, że zgodę na rozpowszechnianie będziesz posiadał Ty, ale już nie podmiot, który kupi od Ciebie zdjęcia. 🙂

Czy można sprzedawać zdjęcia zawierające wizerunek modela bez jego zgody? Ależ oczywiście, że tak! Pisałem o tym w ?Model release II?.

7 października 2013 3 komentarze

Lajk a wizerunek

przez dar_wro 16 września 2013

Piotr namawiał mnie, żebym coś napisał o nowym regulaminie na FB. Temat odłożyłem na zaś. Jeżeli ktoś jednak chce przeczytać to i owo na temat zmian, to koniecznie niech zajrzy na Szturchańca. Ja natomiast chciałbym kontynuować temat zapoczątkowany w ?Czy lajki naruszają prawo? i podzielić się swoimi dalszymi uwagami na temat ?lajka? i wizerunku. O wizerunku było bardzo dużo na F-LEX dlatego też nie będę tym razem linkował poszczególnych wpisów i zachęcam do skorzystania z wyszukiwarki na blogu. Przypomnę jednak podstawową zasadę (która jest takim ABC dla fotografa), czyli treść art. 81 ust. 1 Ustawy.

?Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.?

Wizerunek Zgoda na publikację

16 września 2013 1 komentarz

Włażąc w kadr

przez dar_wro 21 lipca 2013

Sezon wakacyjny w pełni. Ludziska wyjeżdżają nad morze, w góry czy do lasu. Czasem nawet daleko od domu. Jak wakacje, to i ?fotografia?. Aparat fotograficzny to obecnie tak popularne urządzenie, że w zasadzie ma go każdy, choćby w komórce. 😉 Od lat jestem anty fanem wakacyjnej fotografii. Odpowiedzcie sobie sami czy większość prezentowanych w sieci zdjęć rzeczywiście ma coś wspólnego z fotografią przez duże F? Wakacyjne zdjęcia to przede wszystkim zdjęcia typu: ja na tle wieży Eiffla robione z ?longhenda? (tu szukaj definicji), moja córka na osiołku w Kadzidłowie, wujek Leon na jednym z miliona kajaków na Krutrynii, babcia Kazia u wrót Świętego Piotra. 😉 Nie będę rozpoczynał kolejnej wojny polsko-polskiej, chociaż temat fotografii wakacyjnej zapewne jest ważki, ale bardziej nadający się na Szturchańca, niż na F-LEXa. Ja dzisiaj z krótką powtórka z wizerunku. Każdy z nas, nie wyłączając autora tego wpisu, zdjęcia wakacyjne robi. Czasami lepsze, czasami gorsze, ale robi. Jeżeli nie do galerii czy portfolio, to choćby po to, żeby mieć pamiątkę i zobaczyć za dwadzieścia lat, jakie to nasze latorośle były kiedyś małe. Miejsca turystyczne bardzo często charakteryzują się tym, że zazwyczaj nigdy nie jest dobra pora na zrobienie zdjęcia. I wcale nie chodzi tu tylko o dobre światło (w przypadku wycieczek zorganizowanych zawsze jest złe, bo tylko szaleniec wybrałby się fotografować Knossos w południe), ale o wszędzie panujące tłumy. Próbował ktoś w okresie od maja do października sfotografować jaszczurkę Gaudiego w Barcelonie? No i po tym przydługim wstępie dochodzimy do sedna dzisiejszego wpisu. Czy w świetle Ustawy można publikować zdjęcia z ludźmi, którzy najzwyczajniej w świecie ?wleźli nam w kadr?? Dla tych, którzy nie pamiętają zasad dotyczących publikacji wizerunku przypominam treści art. 81 Ustawy.

21 lipca 2013 2 komentarze

Most Karola i Hrad w Pradze w marcowy poranek

Zgoda na publikację

Wizerunek małolata

przez dar_wro 4 lipca 2013

Pozująca Gabi Na blogu wielokrotnie pisałem o wizerunku, zasadach jego ochrony, jak również o sprawach formalnych dotyczących zgody na publikację. Wydawało mi się, że w zasadzie wszystko już było i nic nowego nie da się napisać. Po szczegółowym przejrzeniu bloga okazało się, że zupełnie pominąłem kwestię zgody na rozpowszechnianie wizerunku małoletnich modeli. W zasadzie każdy odpowie bez namysłu, że to banał. Wiadomo bowiem wszem i wobec, że trzeba mieć zgodę rodzica lub opiekuna prawnego. Na pierwszy rzut oka rzeczywiście wygląda na banał. Ale od czego są prawnicy ze swoim słynnym dzieleniem włosa na czworo. 😉 Do dzisiaj w doktrynie nie ma zgodności co do tego, jaki charakter prawny ma zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku. Na jednym biegunie mamy do czynienia z poglądami, że jest to jednostronna czynność prawna, a co za tym idzie podlega ona wszelkim rygorom przewidzianym dla takich czynności, na drugim stoją zwolennicy teorii, że jest to tylko działanie podobne do czynności prawnej (zgody). No dobra, ale jakie to ma znaczenie praktyczne dla fotografa?

4 lipca 2013 6 komentarzy

Zgoda na publikację wizerunku a dobra osobiste

przez dar_wro 15 czerwca 2013

Po raz kolejny kilka słów o wizerunku w ramach powtórki. Tym razem z pomocą przychodzi nam krakowski Sąd Apelacyjny (sygn. akt I ACa 1089). Zgodnie z art. 81 ust. 1 Ustawy rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej bez wymaganego jej zezwolenia stosuje się odpowiednio przepis art. 78 ust. 1. Art. 23 k.c. stanowi zaś, że dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach (czyli także w przepisach Ustawy). Ten, czyjego dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (art. 24 § 1 k.c.).

15 czerwca 2013 0 komentarz

Detal architektoniczny na moście we Florencjiwe Florencji

Mowa nienawiści

przez dar_wro 3 grudnia 2012

Gazeta.pl opublikowała artykuł ?Internetowy lincz przez zdjęcie na FB. Opolanki oburzone?. W zasadzie nieźle nawiązuje do mojego poprzedniego wpisu o ?Łańcuszku Świętego Fejsbuka?. Przy okazji dziękuje za tyle lajków! 😉 Nie będę streszczał artykułu. Zakładam, że zanim zaczniecie dalej czytać wpis na blogu, zapoznacie się z tekstem o Opolankach. A oto kilka moich refleksji w sprawie.

Po pierwsze. Każdy, kto prowadzi portal, blog, forum musi mieć się na baczności, bo jego działania są uregulowane w prawie, a zwłaszcza zasady jego odpowiedzialności. Należy pamiętać o tym, że w pewnych przypadkach ponosimy również odpowiedzialność za treści umieszczane także przez naszych użytkowników. Czasami nawet wtedy, gdy strona nie jest moderowana. Zasady te regulują przepisy ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o usługach świadczonych drogą elektroniczną. Pisałem o tym dosyć sporo w ?Blaskach i cieniach bloga? oraz w ?Blaski i cienie ? kontynuacja?. Nieusuwanie obraźliwych wpisów na wniosek zainteresowanych może spowodować, że osoba odpowiedzialna za blog, forum, portal może odpowiadać wespół z obrażającym. Obraźliwe wpisy z przywołanego tekstu zapewne naruszają dobra osobiste osób znajdujących się na zdjęciu. W takim wypadku nie ma znaczenia, czy zdjęcie opublikowano legalnie (tzn. czy posiada się majątkowe prawa autorskie do publikowanego zdjęcia lub stosowną licencję) czy też z naruszeniem prawa. Odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych poprzez niewybredne wpisy nie ma bowiem związku z autorskimi prawami majątkowymi. Kto ma forum, blog lub aktywny portal niech zerknie sobie do art. 14 przywołanej powyżej ustawy. I się do nich stosuje, bo inaczej może odpowiadać za nie swoje grzechy.

3 grudnia 2012 4 komentarze

Zachód słońca nad terminalem lotniska we Wrocławiu

Ciuś, ciuś!!!

przez dar_wro 8 września 2012

Ostatni wpis poruszał, na razie bardzo delikatnie, sprawy etyki wykonywania zawodu fotografa. Etyka w fotografii to temat bardzo ciekawy i kontrowersyjny i dlatego pewnie jeszcze nie raz rozgorzeje dyskusja na ten temat. Każdy z nas ma jakieś wartości i zasady, którymi się kieruje w życiu. Egzekwowanie zasad skodyfikowanych, których przestrzeganie jest obwarowane różnorodnymi sankcjami, jest domeną państwa. Są jednak i takie normy, których nie ubrano w słowa paragrafów, a którymi kierujemy się w życiu. Których łamanie może być jedynie napiętnowane przez innych. Nie są one natomiast w żaden sposób zagrożone karą pozbawienia wolności (popularnie zwaną karą więzienia), grzywną czy też wysokim odszkodowaniem.

8 września 2012 1 komentarz

F. publikuje prawo w pigułce

przez dar_wro 11 sierpnia 2012

Czas leniuchowania powoli mija i pora wracać do pracy, jak również na blog. Dzisiaj będzie krótko i po raz kolejny niestety (a może ?stety?) o wizerunku. Wydawałoby się, że o kwestiach związanych z publikacją wizerunku wiedzą już wszyscy lub prawie wszyscy. Wracam sobie ja z wakacji, w skrzynce czeka jeden z miesięczników fotograficznych (niestety nie DFV ? pozdrawiam w tym miejscu naczelnego i donoszę, że konkurenci już w sprzedaży). W tymże sierpniowym numerze magazynu na ?F? już na okładce znajduje się zachęta do przeczytania tekstu ?Prawo autorskie a fotografia?. Nie muszę chyba nikogo przekonywać, że oczywiście wszystko inne zostało odłożone na bok i przeczytałem tenże artykuł. Artykuł jest próbą zawarcia tego wszystkiego, czego do dzisiaj chyba nie udało mi się przez rok napisać na blogu, w tekście na? dwie strony. Chciałbym zwrócić uwagę jedynie na kwestie opisane w części ?Fotografia a prawo do wizerunku?, w którym są zawarte dwie tezy, które mogą robić czytelnikowi wodę z mózgu. Uwaga, będę cytował (zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy). 🙂

Teza nr 1
?Wymagane jest zezwolenie osoby, której wizerunek został utrwalony, przy czym zgoda powinna być w formie pisemnej i wyraźnie wskazywać, do jakich celów fotografia został zrobiona oraz gdzie miałaby się ukazać?.