Archiwa umowa o dzieło

D jak DAROWIZNA
Można wywołać zdjęcie i podarować komuś odbitkę, ale można równie podarować prawa autorskie majątkowe do utworu (zdjęcia). W obu przypadkach obdarowany staje się właścicielem. W przypadku odbitki staje się on właścicielem egzemplarza będącego nośnikiem utworu. W żadnym przypadku obdarowanemu odbitką nie będą jednak przysługiwać prawa autorskie majątkowe do samego utworu, jakim jest fotografia. Jego własnością jest tylko, a czasem aż, odbitka. Przeniesienie własności odbitki (czyli egzemplarza w rozumieniu Ustawy) nie powoduje przejścia jakichkolwiek praw autorskich, na jakimkolwiek z pól eksploatacji. Szerzej na ten temat pisałem w 2011 r. w tekście ?Odbitki wujka Leona?.

Art. 52. 1. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu.

Zgodnie z art. 51 ust. 3 Ustawy wprowadzenie do obrotu oryginału albo egzemplarza utworu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego wyczerpuje prawo do zezwalania na dalszy obrót takim egzemplarzem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem jego najmu lub użyczenia. Oznacza to nie mniej, nie więcej tylko tyle, że obdarowany ma możliwość dalszego rozporządzania otrzymaną odbitką (za wyjątkiem jej najmu lub użyczania).

W przypadku gdy obdarowany uzyskał nie odbitkę, a autorskie prawa majątkowe do utworu (fotografii) jest on jedynym upoważnionym do rozporządzania utworem w ramach nabytych praw. Jeżeli zamierzacie kogoś obdarować majątkowymi prawami autorskimi do swoich zdjęć, to nie zapomnijcie, że istotną rzeczą jest określenie pól eksploatacji.

Czy wszystko można darować? No nie wszystko. Nie można darować komuś naszego autorstwa. Autorstwo utworu należy do autorskich praw osobistych, a te są niezbywalne. Zgodnie z art. 16. Ustawy jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem.

D jak DRON
Według reklamy jednej z sieci para młodych w zasadzie nie potrzebuje teraz już profesjonalnego fotografa, wystarczy kuzyn z dronem. Pewnikiem się mylą, ale znajdą się tacy, którzy w to uwierzą. Fotografowanie z pomocą drona zapewne daje nowe możliwości fotografom, należy jednak pamiętać o tym, że czasem zanim zaczniemy używać drona trzeba dochować kilku formalności. Korzystający z drona fotograf może nawet nieświadomie stać się lotnikiem i podlegać wszelkim szykanom prawa lotniczego. Zainteresowanych szczegółami odsyłam do notki ?Jak wysoko sięgają prawa właściciela nieruchomości??.

D jak DZIEŁO
Umowa o dzieło jest jedną z typowych umów, jakie zawiera fotograf z klientem. Wzór umowy znajdziecie tutaj (https://www.f-lex.pl/umowa-o-dzielo/). Jest to jedna z tych niewielu umów, która przy spełnieniu pewnych założeń nie skutkuje obowiązkiem złożenia pokłonu i daniny Królowi ZUSowi. Zainteresowanych odsyłam do tekstu ?oZUSowanie?. Potwierdza to sam Król ZUS w piśmie z 28.03.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (sygn. WPl/200000/43/323/2014). Pismo to wprawdzie nie dotyczy wprost fotografów, ale odnosi się do meritum sprawy.

?Biorąc pod uwagę zamknięty charakter katalogu zawartego w powyższym przepisie (art. 6 ust. 1 ? dopisek mój) i brak wskazanych w nim osób wykonujących umowy o dzieło, należy uznać, że osoba, która wykonuje pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło na namalowanie kilku obrazów nie podlega ubezpieczeniom społecznym, a w rezultacie wnioskodawca nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zawarcia rzeczonej umowy.?

Jaki charakter prawny ma umowa zawarta przez fotografa z klientem? Przy udzielaniu odpowiedzi na tak postawione pytanie trzeba pamiętać, że każdą umowę należy oceniać indywidualnie według jej przedmiotu (a nie nazwy w nagłówku). Na potrzeby bloga przeprowadźmy ocenę abstrakcyjną, bez odwoływania się do konkretnych postanowień umowy. Z całą odpowiedzialnością mogę stwierdzić, że umowa o wykonanie zdjęć jest klasyczną umową o dzieło (art. 627 kodeksy cywilnego).

?Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia?.

Dlaczego umową o dzieło, a nie zlecenie, a właściwie umową podobną do zlecenia, o której mowa w art. 750 k.c.?

?Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.?

Przy umowie o dzieło fotograf zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła za określonym wynagrodzeniem. Tym dziełem są oczywiście zdjęcia. Przyjęcie, że umowa o zrobienie zdjęć jest umową zlecenie powodowałoby, że wykonawca/fotograf nie dawałby gwarancji uzyskania odpowiedniego rezultatu (w przeciwieństwie do umowy o dzieło, gdzie jej istotą jest właśnie skutek-rezultat). Pan Fotograf starał się, najlepiej jak umiał, no ale niestety mu nie wyszło. 😉 Jeżeli zleceniodawcy nie uda się wykazać braku staranności po stronie fotografa, to trudno będzie dochodzić jakiegokolwiek odszkodowania. Nawet, jeżeli nie ma wątpliwości, że podsuniętą pod nos do podpisania umowa jest umową o dzieło, to warto zadbać o to, aby określić w niej chociaż w minimalnym stopniu ?parametry dzieła?. Będą one przydatne w sytuacji, gdy będziemy niemile zaskoczeni tym, co przedłożył nam fotograf.

A na koniec krótka charakterystyka porównawcza pomiędzy umową zlecenia i umową o dzieło dokonana w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt III AUa 712/13), który stwierdza:

„Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą.”

Tenże sąd w uzasadnieniu innego wyroku (sygn. akt III AUa 244/13) zauważa, że ?Dla oceny charakteru umowy i przeprowadzenia linii demarkacyjnej między umową o dzieło a umową zlecenia istotny jest zakres zobowiązania i odpowiedzialności. W odróżnieniu od umowy o dzieło przyjmujący zamówienie w umowie zlecenia (świadczenia usług) nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności. Jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy oparta jest na zasadzie starannego działania (art. 355 § 1 k.c.), podczas gdy odpowiedzialność strony przyjmującej zamówienie w umowie o dzieło niewątpliwie jest odpowiedzialnością za rezultat.?

Kwestia charakteru umowy ma znaczenie dla oceny pracy (staranne działanie czy też rezultat). Nie należy jednak zapomnieć również o tym, aby ustalić, w jakim zakresie będziecie mogli ze zdjęć korzystać. Tak, tak! Znowu kłaniają się pola eksploatacji. Kto nie pamięta, niech szuka na F-LEX 🙂

umowa o dzieło

D jak dalszy ciąg Alfabetu F-LEXa

Ważny jest cel