O wizerunku i jego ochronie już było tyle napisane, że w zasadzie można by pokusić się o stwierdzenie, że było wszystko. Wizerunek człowieka zaliczany jest do jego dóbr osobistych podlegających ochronie. Prawo do wizerunku, podlegające ochronie na gruncie przepisów prawa autorskiego (zakres ochrony wizerunku w sposób szczegółowy określa art. 81 Ustawy – rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na niej przedstawionej), jest kategorią odrębną od autorskich praw majątkowych lub praw pokrewnych.
Nie można prawa tego zbyć, bo jest to prawo osobiste (a ono ze swej natury jest niezbywalne), ale dopuszczalne jest wyrażenie zgody na korzystanie z wizerunku przez osoby trzecie. W USA mówi się o komercyjnym prawie do wizerunku. W USA w zasadzie tylko komercyjne wykorzystanie wymaga zgody (co moim zdaniem jest rozwiązaniem lepszym, niż całkowity zakaz, jaki jest powszechny w systemie europejskim). O tym, jakie minimum powinno być w zgodzie na wykorzystanie wizerunku, możecie przeczytać w ?Model release?. Były omówione także podatkowe aspekty związane ze zgodą na wykorzystanie wizerunku.
Dzisiaj krótko na co zwrócić uwagę, przyjmując zlecenie od firmy przygotowując materiał reklamowy czy też marketingowy. Sprawdź czy w umowie są postanowienia dotyczące m.in.
- przeniesienia majątkowych praw autorskich do utworu (np. slogan, hasło, tekst, grafika itp.) bądź udzielenia licencji do wykorzystania utworu wraz z określeniem zasięgu terytorialnego, na którym możliwe jest wykorzystywanie licencji oraz okresu, na jaki została udzielona,
- przeniesienia majątkowych praw autorskich do fotografii, powstałych podczas sesji zdjęciowych (powinno się określić, czy nabywane prawa są objęte ograniczeniami czasowymi i terytorialnymi, czy też nie; czy nabywca może przenosić je na rzecz osób trzecich), bądź udzielenia licencji (wyłącznej lub niewyłącznej) do fotografii powstałych podczas sesji zdjęciowych z określeniem zasięgu terytorialnego, na którym możliwe jest wykorzystywanie licencji oraz okres, na jaki zostaje udzielona,
- określenia pól eksploatacji, których dotyczy przeniesienie majątkowych praw autorskich lub co do których udzielono licencji (np. publikacja w prasie /jednorazowa, wielokrotna/, zamieszczanie i rozpowszechnianie na ulotkach i innych materiałach informacyjnych i reklamowych, zamieszczanie na opakowaniach, eksploatacja w sieciach informatycznych, w tym w Internecie),
- dokładnego określenia wynagrodzenia i poszczególnych jego składników (np. koszty prac projektowych, sesji zdjęciowych, stylizacji, wynagrodzenie za wykonanie roli aktorskiej, koszty obróbki zdjęć, jak i wynagrodzenie za przeniesienie autorskiego prawa majątkowego do stworzonego projektu (dzieła) bądź za udzielenie licencji na korzystanie z niego),
- prawa do wykorzystania wizerunku aktora lub modela, utrwalonego na fotografii. Przy prawie do wykorzystania wizerunku należy wskazać również, w jakim zakresie będzie wykorzystany wizerunek i na jakich polach eksploatacji (np. publikacje w prasie, zamieszczanie i rozpowszechnianie na ulotkach i innych materiałach informacyjnych i reklamowych, eksploatacja w sieciach informatycznych w tym w Internecie, itp.).
Umowa o korzystanie z wizerunku (ostatnia kropka 😉 ) może być podpisana zarówno z fotografem (jeżeli ten ma stosowne model release) bądź bezpośrednio z aktorem lub modelem.
