Szturchaniec fotograficzny wywołał mnie do tablicy. ?Larum grają! Wojna! Nieprzyjaciel w granicach! A Ty się nie zrywasz!? Chcąc nie chcąc skreśliłem tych kilka słów. I wcale nie chodzi o Pana Wołodyjowskiego. Tym nieprzyjacielem jest firma Adobe, a zagrożoną granicą starsze wersje programów graficznych używanych w ramach ważnej licencji Adobe Creative Cloud. Już na wstępie chciałbym podkreślić, że nikogo nie mam zamiaru namawiać do aktualizacji posiadanego oprogramowania, jak również do tego zniechęcać. Każdy zrobi tak, jak uważa za stosowne. Nie jestem również prawnikiem Adobe. Jak większość z Was korzystam na zasadach komercyjnych z ich produktów.
Umowa
W zeszłym roku alfabet zakończyłem na literce E. Czas więc na „ef”. 🙂
Przeniesienie praw autorskich majątkowych do utworu polega na rozporządzeniu przysługującym autorowi prawie, czego skutkiem jest to, że autorowi przestają przysługiwać jakiekolwiek prawa majątkowe do utworu, w zakresie pól eksploatacji, których dotyczy umowa. Właścicielem tychże praw staje się nabywca. Przykładowo więc, jeżeli przeniosłeś prawa autorskie majątkowe do zdjęcia X na polu eksploatacyjnym związanym z jego rozpowszechnianiem w Internecie, to tym samym utraciłeś wszelkie prawo do umieszczania tego zdjęcia m.in. na swoim fanpagu, blogu czy stronie WWW. A żeby zrobić to legalnie, musiałbyś uzyskać stosowną licencję od nabywcy praw do zdjęcia.
Zawarcie umowy licencji nie skutkuje przeniesieniem praw autorskich majątkowych do utworu na licencjobiorcę. Nie jest to czynność rozporządzająca (jak w przypadku przeniesienia praw autorskich majątkowych), a jedynie czynność upoważniająca, tzn. zawierająca upoważnienie dla licencjobiorcy do korzystania z tego prawa. Majątkowe prawa autorskie pozostają przy licencjodawcy. Zawarcie takiej umowy rodzi po stronie licencjodawcy obowiązek znoszenia korzystania z utworu przez licencjobiorcę w zakresie objętym licencją. Korzystanie to odbywa się więc za zgodą uprawnionego i tym samym nie stanowi naruszenia jego praw autorskich. W przypadku licencji nadal możesz korzystać ze zdjęcia X i może ono sobie ?wisieć tam, gdzie wisiało?. 😉
Przenosząc prawa autorskie majątkowe do zdjęcia (w zasadzie dotyczy to każdego utworu, a nie tylko utworów fotograficznych) należy pamiętać, że umowa dla swej ważności musi zostać zawarta w formie pisemnej (art. 53 Ustawy). Niedochowanie formy pisemnej będzie skutkowało tym, że na nabywcę nie przejdą te prawa, co nie oznacza jednak, że nie będzie mógł on korzystać z utworu. W świetle prawa autorskiego wymóg formy pisemnej jako warunek skutecznego i ważnego zawarcia umowy dotyczy umowy o przeniesienie praw autorskich (art. 53 Ustawy) i umów licencji wyłącznej (art. 67 ust. 5 Ustawy). Nie obejmuje natomiast licencji niewyłącznej. Oświadczenie woli stron w przypadku umowy licencji niewyłącznej może być złożone w dowolny sposób wyrażający ich wolę w sposób dostateczny (art. 60 k.c.).
Czy autorskie prawa majątkowe można przenieść na podstawie faktury?
Zawarcie umowy polega na złożeniu zgodnego oświadczenia obu stron umowy. Zgodnie z art. 78 § 1 k.c. do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Ten warunek można spełnić przy założeniu, że fakturę wystawi osoba upoważniona do zbycia praw, a przyjmie ją i zaakceptuje osoba upoważniona do składania oświadczeń w imieniu nabywcy. Sprawa wydaje się być bardzo prosta, gdy mamy relację fotograf ? osoba fizyczna. Gdy nabywcą jest osoba prawna, taką akceptację musiałyby złożyć osoby upoważnione do reprezentacji osoby prawnej. Umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe musi określać przedmiot przenoszonych autorskich praw majątkowych, a więc konkretnych utworów objętych tymi prawami, a także wskazania pól eksploatacji. Zgodnie z art. 41 ust. 2 Ustawy umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Zarówno oznaczenie utworów (zdjęć) jak i wskazanie pól eksploatacji może zostać dokonane w treści faktury.
Jeżeli więc faktura będzie określała minimum elementów wymaganych dla umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych i będzie wystawiona i przyjęta (podpisana) przez osoby upoważnione do reprezentowania zbywcy i nabywcy, to taka faktura może zostać uznana za umowę przenoszącą autorskie prawa majątkowe.
Regulaminy konkursowe gościły na blogu kilka razy. Wspomnę choćby tylko wpis ?Konkurs z super nagrodami? [Uwaga 2019.05.15 – usunąłem aktywny link, bo brak kontentu do którego się odwoływał]. Wydawałoby się, że regulaminy konkursów fotograficznych się ?cywilizują? i coraz rzadziej organizator chce ?położyć łapę? na wszystkich zgłoszonych do konkursu zdjęciach. Wydawałoby się również, że noblesse oblige. Jeżeli ktoś ma prawo do korzystania z nazwy National Geographic, do domeny internetowej o tej samej nazwie, to nie powinien się zgadzać się na to, aby jego czytelnicy i użytkownicy stali się ofiarą loupežníka Rumcajsa. Do rzeczy! Na stronie National Geographic Polska zamieszczono informację o konkursie fotograficznym. Nazwę pomijam, bo nie chcę wprost reklamować czegoś, co nie jest tego warte. Kto chce niech zajrzy TU [Uwaga: 2019.05.15 – usunięto aktywny link ze względu na brak kontentu do którego odsyłał]. Wprawdzie wydawca NGP nie jest organizatorem tego konkursu w rozumieniu prawa, ale go realizuje w imieniu innej firmy (tym samym w jakiś tam sposób go legitymizuje). Któż jest tym ?rozbójnikiem?? Organizator. A dlaczego tak uważam? Skłoniła mnie do tego lektura regulaminu konkursu (wiem, wiem mało kto czyta). Najbardziej interesujący jest punkt 3.5. Oczywiście domyślacie się, że fragment ten musi dotyczyć praw do zdjęć. W sumie nie będę sugerował niczego więcej. Niech treść regulaminu sama przemówi 😉
W ?handlu zdjęciami? istotna jest kwestia ?co sprzedać? i ?jak sprzedać?? Oczywiście nie chodzi tu o sprzedaż w rozumieniu art. 535 kodeksu cywilnego. Należy podjąć decyzję, czy zbyć autorskie prawa majątkowe, czy udzielić tylko stosownej licencji do korzystania z nich oraz w jakim zakresie. Zarówno o zbywaniu autorskich praw majątkowych, jak i o udzielaniu licencji było sporo na F-LEX, więc nie będę wracał dzisiaj do tego tematu. Dzisiaj kilka słów o tym, jak interpretować umowę, gdy nie jest ona jednoznaczna i nie wynika wprost, których dotyczy pól eksploatacji oraz czy przenosi ona autorskie prawa majątkowe, czy też tylko udzielona jest licencja. Oczywiście w przypadku umów niejednoznacznych, każda ze stron umowy będzie interpretowała ją w taki sposób, aby wyjść na tym jak najkorzystniej. W zasadzie taka byle jaka umowa to dobra pożywka dla konfliktu, który swój finał zapewne będzie miał w sądzie. Nie są to niestety wymysły piszącego te słowa, ale fakty, które miały już nie raz miejsce. Kwestia interpretacji umów dotyczących przenoszenia praw autorskich gościła już kilkakrotnie na wokandzie, także wokandzie Sądu Najwyższego. W 2008 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt V CNP 82/08) uznał, że ?w sytuacji gdy chodzi o ustalenie pól eksploatacji, jakie obejmuje umowa, należy odwołać się do formułowanych w kodeksie cywilnym reguł wykładni, nie tracąc z pola widzenia wskazówek interpretacyjnej wynikającej z art. 41 ust. 2 Ustawy, zawierającej nakaz interpretowania na korzyść twórcy tych wątpliwości, których nie można usunąć za pomocą wskazanych reguł.?
Art. 41 ust 2. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
UMOWA O DZIEŁO
zawarta w dniu ???????. w ??????.. pomiędzy:
???????????????????
zwaną dalej ?Zamawiającym?
a
Panią / Panem ????????????????????????? zamieszkałą/łym ???..?? ?..???????????????????????????.., imiona
zwaną/ym dalej ? Wykonawcą?,
o następującej treści:
§ 1
1. Zamawiający zamawia, a Wykonawca zobowiązuje się do wykonania dzieła w postaci: ??????…???????????????????????????
2. Dzieło opisane w ust. 1 jest utworem w rozumieniu ustawy z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
§ 2
1. Wykonawca zobowiązany jest do wykonania i dostarczenia dzieła w terminie do dnia ??.??????
2. Miejscem dostarczenia dzieła jest ???????……………………..
§ 3
1. Z tytułu wykonania dzieła Zamawiający zapłaci Wykonawcy kwotę ??????złotych brutto(słownie: ??????.. ).
2. Wynagrodzenie płatne jest po stwierdzeniu prawidłowego i terminowego wykonania dzieła przez Zamawiającego.
3. W przypadku nienależytego lub nieterminowego wykonania dzieła przez Wykonawcę, Zamawiający ma prawo odmowy wypłaty całości lub części umówionej kwoty.
4. Wynagrodzenie jest płatne w terminie do ???????.. na podstawie prawidłowo wystawionego przez Wykonawcę rachunku.
§ 4
Strony ustalają następujące dodatkowe postanowienia Umowy ?????????????…………………………………………
§ 5
1. Z chwilą przyjęcia dzieła przez Zamawiającego, Wykonawca przenosi na rzecz Zamawiającego przysługujące mu autorskie prawa majątkowe do tego dzieła (utworu).
2. Strony ustalają, że przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje na następujących polach eksploatacji (przykładowe):
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
c) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt b – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
3. Zamawiający może bez uprzedniej zgody Wykonawcy przenieść nabyte według powyższych zasad autorskie prawa majątkowe na osoby trzecie lub udzielić na nie licencji.
4. W wypadku wykonywania dzieła przez Wykonawcę przy pomocy osób trzecich, Wykonawca zapewni przeniesienie na Zamawiającego autorskich praw majątkowych do wykonanych utworów w zakresie określonym w ust. 3.
5. Wykonawca oświadcza i zapewnia Zamawiającego, iż:
a) przysługują mu pełne prawa autorskie do dostarczonych utworów,
b) jest uprawniony do rozporządzania utworami,
c) dostarczone utwory nie naruszą praw osób trzecich ani nie będą obciążone wadami prawnymi.
6. Wykonawca ponosi pełną odpowiedzialność z tytułu ważności i prawdziwości oświadczeń, o których mowa w ust.5.
7. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 3 ust. 1 obejmuje wynagrodzenie za wykonanie dzieła i przeniesienie autorskich praw majątkowych, na wszystkich polach eksploatacji wskazanych w Umowie.
§ 6
Wykonawca może powierzyć wykonanie dzieła osobie trzeciej wyłącznie za pisemną zgodą Zamawiającego. Za działania i zaniechania osób, przy pomocy których Wykonawca wykonuje dzieło, odpowiada on jak za własne.
§ 7
Wykonawca wykonuje dzieło w sposób samodzielny, z należytą starannością i według swojej najlepszej wiedzy fachowej.
§ 8
Za niewykonanie lub nienależyte wykonanie dzieła Wykonawca odpowiada na zasadach określonych w kodeksie cywilnym, w tym zobowiązuje się wobec Zamawiającego do pokrycia wszelkich szkód wynikających z niewykonania dzieła.
§ 9
Wszelkie zmiany i uzupełnienia niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
§ 10
Sprawy nieuregulowane niniejszą umową regulują przepisy Kodeksu cywilnego.
§ 11
Spory mogące wyniknąć na tle niniejszej umowy strony poddają rozstrzygnięciu przez sąd miejscowo właściwy wg miejsca zawarcia niniejszej umowy.
§ 12
Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednej dla każdej ze Stron.
ZAMAWIAJĄCY WYKONAWCA
Jaki charakter prawny ma umowa zawarta przez fotografa z klientem? Przy udzielaniu odpowiedzi na tak postawione pytanie trzeba pamiętać, że każdą umowę należy oceniać indywidualnie według jej przedmiotu (a nie nazwy w nagłówku). Na potrzeby bloga przeprowadźmy ocenę abstrakcyjną, bez odwoływania się do konkretnych postanowień umowy. Z całą odpowiedzialnością mogę stwierdzić, że umowa o wykonanie zdjęć jest klasyczną umową o dzieło (art. 627 kodeksy cywilnego).
?Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia?.
Dlaczego umową o dzieło, a nie zlecenie, a właściwie umową podobną do zlecenia, o której mowa w art. 750 k.c.?
?Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.?
Przy umowie o dzieło fotograf zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła za określonym wynagrodzeniem. Tym dziełem są oczywiście zdjęcia. Przyjęcie, że umowa o zrobienie zdjęć jest umową zlecenie powodowałoby, że wykonawca/fotograf nie dawałby gwarancji uzyskania odpowiedniego rezultatu (w przeciwieństwie do umowy o dzieło, gdzie jej istotą jest właśnie skutek-rezultat). Pan Fotograf starał się, najlepiej jak umiał, no ale niestety mu nie wyszło. 😉 Jeżeli zleceniodawcy nie uda się wykazać braku staranności po stronie fotografa, to trudno będzie dochodzić jakiegokolwiek odszkodowania. Nawet, jeżeli nie ma wątpliwości, że podsuniętą pod nos do podpisania umowa jest umową o dzieło, to warto zadbać o to, aby określić w niej chociaż w minimalnym stopniu ?parametry dzieła?. Będą one przydatne w sytuacji, gdy będziemy niemile zaskoczeni tym, co przedłożył nam fotograf.
A na koniec krótka charakterystyka porównawcza pomiędzy umową zlecenia i umową o dzieło dokonana w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt III AUa 712/13), który stwierdza:
„Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą.”
Tenże sąd w uzasadnieniu innego wyroku (sygn. akt III AUa 244/13) zauważa, że ?Dla oceny charakteru umowy i przeprowadzenia linii demarkacyjnej między umową o dzieło a umową zlecenia istotny jest zakres zobowiązania i odpowiedzialności. W odróżnieniu od umowy o dzieło przyjmujący zamówienie w umowie zlecenia (świadczenia usług) nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności. Jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy oparta jest na zasadzie starannego działania (art. 355 § 1 k.c.), podczas gdy odpowiedzialność strony przyjmującej zamówienie w umowie o dzieło niewątpliwie jest odpowiedzialnością za rezultat.?
Kwestia charakteru umowy ma znaczenie dla oceny pracy (staranne działanie czy też rezultat). Nie należy jednak zapomnieć również o tym, aby ustalić, w jakim zakresie będziecie mogli ze zdjęć korzystać. Tak, tak! Znowu kłaniają się pola eksploatacji. Kto nie pamięta, niech szuka na F-LEX 🙂
PetaPixel pisze na temat nowych pomysłów amerykańskich fotografów ślubnych. Chodzi o kary umowne, przewidziane w umowie pomiędzy fotografem a klientem, na wypadek, gdyby ten ostatni chciał wydać niepochlebną opinię na temat usług, jakie świadczył fotograf. Najprościej to ujmując chodzi o ?zamknięcie ust? zleceniodawcy. Jeżeli będziesz autorem jakiejkolwiek negatywnej opinii o tym, co dla Ciebie zrobiłem, to będziesz musiał zapłacić mi karę pieniężną. Jak duża może być ta kara? To wynika z umowy łączącej strony.
Czy ograniczenie prawa do krytyki wykonanych usług może być skutecznie zastosowanie w Polsce na gruncie naszego systemu prawnego? Oczywiście papier jest cierpliwy i wszystko zniesie. Sądy na szczęście ?nie łykają? wszystkiego, co jest na papierze. 😉
Czy umowa dotycząca udzielenia licencji musi być zawarta w formie pisemnej? W zasadzie odpowiedź na tak postawione pytanie jest prosta, ale nie jedna. Wszystko bowiem zależy od rodzaju udzielanej licencji. W przypadku licencji wyłącznej musi być ona zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 67 ust. 5 Ustawy). Brak dochowania takiej formy powoduje nieważność umowy. Co jednak z licencją niewyłączną? Skoro art. 67 ust. 5 Ustawy wymaga pod rygorem nieważności formy pisemnej jedynie dla licencji wyłącznej, to a contrario umowa licencji niewyłącznej może być zawarta w dowolnej formie, także ustnej. Oczywiście należy pamiętać, że w przypadku sporu sądowego proces dowodowy będzie znacznie utrudniony.
Zgodnie z przepisami art. 60 kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej (zawierających umowę) może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Przepisy prawa cywilnego dopuszczają także zawarcie umowy poprzez sam fakt przystąpienia do jej realizacji.
Art. 69 kodeksu cywilnego. Jeżeli według ustalonego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, w szczególności jeżeli składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy, umowa dochodzi do skutku, skoro druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania; w przeciwnym razie oferta przestaje wiązać.
Dlaczego bierzemy udział w konkursach? Odpowiedzi może być wiele. Dla sławy, w celu sprawdzenia swoich możliwości lub zmierzenia się z innymi, albo po prostu żeby ktoś inny ocenił nasze umiejętności. W zasadzie odnosi się to wszelakich konkursów, także tych fotograficznych. Co jest ważnego w konkursie? Zapewne prestiż konkursu oraz oczywiście nagroda. Przed podjęciem decyzji o wzięciu udział nawet w najbardziej prestiżowym konkursie warto zajrzeć do jego regulaminu. Wiem, wiem! Czytanie regulaminów, tak samo jak czytanie instrukcji obsługi aparatu jest passe. Mimo wszystko warto zwrócić uwagę na to, co w ?regulaminie piszczy?, nawet jeżeli jest on pisany drobnym drukiem. Zwłaszcza z tymi pisanymi drobną czcionką należałoby się dokładnie zapoznać. Każdy regulamin powinien zawierać minimalne informacje dotyczące zasad jego przeprowadzenia.
Nie jestem zwolennikiem przenoszenia autorskich praw majątkowych do zdjęć (licencja wydaje się jakaś ?rozsądniejsza?), ale są czasem takie sytuacje, gdy trzeba przenieść te prawa na inną osobę. Dzisiaj krótka ściąga, co powinno znaleźć się w umowie. O umieszczeniu informacji kto, komu i co, to chyba nie muszę przypominać. 🙂
Pisząc lub negocjując umowę :
- Warto dokładnie i precyzyjnie określić pola eksploatacji, czyli w jakich celach i formie możliwe będzie wykorzystanie nabytych zdjęć. Przypomnę, że autorskie prawa majątkowe mogą być zbywane na poszczególnych polach eksploatacji. W praktyce może oznaczać to np., że firma X nabędzie te prawa do wykorzystywania zdjęć w publikacjach książkowych, inna firma otrzyma prawo eksploatacji ich w Internecie, a jeszcze inna do wydawania w formie pocztówek. Każdy z tych podmiotów nabył autorskie prawa majątkowe, ale? w innym zakresie. Warto więc za każdym razem poświęcić trochę czasu na ustalenie tychże zasad. Zwłaszcza, że można sprzedać dużo za niewiele.
- Powyższe ma również swój wymiar merkantylny. Zgodnie z art. 45 Ustawy, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji. Wiadomo, że cena za przeniesienie praw majątkowych na jednym z pól powinna być niższa, niż na wielu. Tutaj macie pole do popisu i możecie się sprawdzić w roli negocjatora. 🙂
- To, czy nabywcy będzie przysługiwało prawo do zezwalania na wykonywanie prawa zależnego, jest decyzją fotografa. Zgodnie z art. 46 Ustawy, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych.
- Wyzbywając się autorskich praw majątkowych możesz zabezpieczyć się przed dalszym ich przenoszeniem przez nabywcę. Wymaga to jednak umieszczenia w umowie klauzuli, z której będzie wynikało, że nabywca nie może przenieść ich na inną osobę (art. 41 ust.1 pkt 1 Ustawy)
Przypominam, że aby umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe była ważna, musi zostać zawarta na piśmie. Nie można przenieść takich praw na podstawie umowy ustnej. Po prostu będzie ona nieważna.
Art. 53. Ustawy. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Kiedy będzie zachowana forma pisemna? Odpowiedzi trzeba szukać w przepisach kodeksu cywilnego.
Art. 78. § 1. Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.
§ 2. Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.