Swego czasu na blogu we wpisie zatytułowanym „Producent” pisałem o utworach audiowizualnych i wideogramach. W dobie powszechnie dostępnych kamer, aparatów fotograficznych z funkcją filmowania, czy też telefonów z opcją kręcenia wideo wiedza na ten temat zapewne się przyda. Poniżej kilka tez z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi zapadłego w 2002 r. (sygn. akt I Aca 254/02) w sprawie dotyczącej filmu „Witajcie w życiu” (najdłuższy półkownik jest do obejrzenia w Internecie, wystarczy skorzystać z wyszukiwarki).
- „Utwór audiowizualny jest takim przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, w którym współgra ze sobą wizja i dźwięk. Nie każda rejestracja zdarzenia kamerą stanowi utwór audiowizualny i może być traktowany jako przedmiot ochrony prawa autorskiego, a tylko wtedy gdy wypełnia ogólne znamiona utworu. Nie wystarczy zatem, że umieszczone zostanie na kasecie zastrzeżenie prawa autorskiego.”
- „Efekt pracy rejestrującego spektakl teatralny będzie najczęściej wideogramem, niebędącym utworem audiowizualnym.”
- „Wideogramami są zarówno utwory, jak i rejestracje niemające charakteru twórczego, utrwalone na nośniku.”
- „Decyzja o utrwaleniu seminariów na nośniku nie przesądza jeszcze o tym, że rejestracja spełnia wymogi oryginalności i indywidualności.”
- „Należy oddzielić elementy twórcze zdarzeń będących przedmiotem rejestracji od twórczego charakteru samej rejestracji.”
- „Od utworu audiowizualnego wymaga się twórczego połączenia elementów wizji i fonii.”
W ramach powtórki z „Producenta” przypomnę że:
- każdy utwór audiowizualny jest wideogramem, ale nie każdy wideogram jest utworem audiowizualny,
- twórcy utworu audiowizualnego przysługuje ochrona osobistych i majątkowych praw autorskich,
- wideogram (o czym uważny czytelnik zapewne pamięta, a jeżeli nie pamięta szczegółów, to niech zajrzy do „Producenta”) jest zaliczany do praw pokrewnych (Rozdział 11 Ustawy) i dlatego też producentowi wideogramu przysługują jedynie uprawnienie wymienione w art. 94 ust. 4.
I na koniec jeszcze jeden cytat z uzasadnienia sądu w Łodzi. „Na gruncie polskiego prawa autorskiego brak jest podstaw do formułowania domniemania twórczego i indywidualnego charakteru dzieła.” W praktyce oznacza to, że aby skutecznie dochodzić ochrony swoich praw na podstawie przepisów Ustawy musisz w pierwszej kolejności wykazać, że Twoje zdjęcie/film/obraz/szkic/opowiadanie mają cechy utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1.
